نحوه خواندن كوليس ساده يا ورنيه
نحوه خواندن كوليس ساده يا ورنيه
براي اندازه گيري قطر خارجي يك مته، قطر داخلي يك لوله، اندازه گيري قالب يك دندان، اندازه گيري ابعاد يك قطعه تراشكاري شده و يا هر موردي كه نياز به اندازه گيري دقيق داشته باشد از ابزاري به نام كوليس استفاده مي شود. كوليس ها در اندازه يا سايز هاي مختلف موجود هستند. اندازه هاي متداول و پر مصرف آنها، كوليس 0 تا 15 سانت، 0 تا 20 سانت و 0 تا 30 سانت يا 300 ميلي متر هستند.
از نظر نوع سنجش نيز كوليس ها به سه دسته مختلف تقسيم مي شوند:
كوليس ساده يا ورنيه
در ادامه اين آموزه سعي مي كنيم به صورت ساده و مختصر نحوه اندازه گيري با كوليس ساده يا همان كوليس ورنيه را توضيح دهيم.
همانطور كه در تصوير مي بينيد يك كوليس ساده از بخش هاي مختلفي مانند بدنه ثابت يا خط كش، ورنيه يا بدنه متحرك كه مدرج به مقياس سنجش ميلي متر و در برخي مدل ها اينج است علاوه بر آن فك ثابت، فك متحرك كه هر دو فك اصلي و براي سنجش اندازه خارجي اجسام است، فك هاي بالايي كه معمولا براي سنجش ابعاد داخلي استفاده مي شوند، تيغه عمق سنج كه براي اندازه گيري عمق و داخل سوراخ و شيار ها استفاده مي شوند و پيچ نگه دارند اندازه كه به منظور ثابت نگه داشتن فك متحرك است تا اندازه گيري با دقت بالايي انجام شود.
وقتي بدنه متحرك را كه بصورت كشويي روي بدنه اصلي است حركت مي دهيم هم زمان فك اصلي و بالايي و تيغه عمق سنج به يك اندازه تغيير مي كنند. معمولا از فك اصلي كوليس براي اندازه گيري ابعاد بيروني يا ضخامت اجسام استفاده مي شود از فك هاي بالا براي اندازه گيري دهانه داخلي، حفره ها، قطر داخلي لوله ها و عرض شيار ها و ... استفاده مي شود. از تيغه يا ميله عمق سنج كوليس نيز جهت اندازه گيري عمق حفره و شيار و سوراخ ها استفاده مي شود. بعد از اندازه گيري براي جلوگيري از باز شدن و تغيير اندازه كوليس و در نتيجه خطا در اندازه گيري از پيچ نگه دارنده اندازه استفاده مي شود كه مقدار را به طور ثابت نگه مي دارد و عمل خواندن آغاز مي شود.
نوع خواندن اندازه نيز دقيقا به دقت كوليس شما بستگي دارد. در كوليس هاي ساده يا ورنيه به دقت خط كش مدرج و تعداد تقسيمات ورنيه روي بدنه متحرك آن دارد. در نوع ميلي متري آن خط كش مدرج 1 ميلي متر و تعداد تقسيمات بر روي بدنه متحرك 10، 20 و 50 قسمت مي باشد كه به ترتيب 0.1، 0.05 و 0.02 ميلي متر خواهد بود. متداول ترين نوع كوليس ها ساده با دقت 0.02 هستند كه در ادامه نحوه خواندن آن را توضيح خواهيم داد. البته در برخي موارد و برند هاي بسيار معتبر كوليس مانند ميتوتويو كوليس هاي ساده با دقت 0.01 هم توليد شده اند كه قيمت بالايي دارند و معمولا براي اين دقت از كوليس هاي ديجيتال يا در مواردي ساعتي استفاده مي شود.
در تصوير زير يك كوليس ساده يا ورنيه با دقت دو صدم ميلي متر ( 0.02 ) مشاهده مي كنيد كه بدنه متحرك آن به 50 قسمت مساوي ( ده قسمت پنج خطي ) تقسيم شده است. براي اندازه گيري يك سكه 500 توماني ابتدا دهانه كوليس را باز مي كنيم سپس دو فك اصلي را به آرامي به دو طرف سكه فشار مي دهيم با پيچ نگه دارنده كمي آنرا سفت مي كنيم كه اندازه تغيير نكند. ابتدا با دقت عددي كه روي خط كش اصلي است را با عدد صفر روي خط كش متحرك است را مي خوانيم. در تصوير زير عدد صفر كمي بعد از 29 ميلي متر قرار دارد سپس با دقت خط هاي روي بدنه متحرك را كه دقيقا مقابل يكي از خط هاي ميلي متر خط كش ثابت قرار دارد را پيدا كنيد كه در تصوير زير عدد ۳ را نشان مي دهد كه دقيقا با يكي از خط هاي روي خط كش ثابت منطبق شده است. كه نتيجه كلي را 29 ميلي متر و سه دهم ميلي متر نشان مي دهد. حال اگر خط قبل تر از 3 با خط بالا منطبق بود نتيجه نهايي معادل 29 مميز 28 صدم مي شد. اگر دو خط بعد از 3 با خط روي خط كش منطبق مي شد عدد نهايي 29 مميز 34 صدم ميلي متر مي شد. پس هر خط كوچك روي بدنه متحرك با خط روي خط كش ثابت منطبق يا هم راستا شود دو صدم تغيير در نتيجه نهايي را ايجاد مي كند.
در تصوير بالا اندازه بيروني يك سكه رايج را با كوليس ساده دو صدم اندازه گيري كرديم و در تصوير بعدي قطر داخلي يك سنگ ميني فرز را اندازه گيري مي كنيم. ابتدا به آرامي دو لبه فك بالا را به دو طرف سوراخ داخلي سنگ ميني فرز مي رسانيم با پيچ نگه دارنده كمي آنرا سفت مي كنيم كه اندازه ثابت بماند. همانند مثال بالا ابتدا ميلي متر مندرج در خط كش ثابت كه كمي مانده به عدد صفر روي خط كش متحرك هست را مي خوانيم كه در تصوير پايين 22 ميلي متر را نشان مي دهد. سپس بدنبال خط هم راستا يا منطبق روي هر دو خط كش مي گرديم در تصوير زير نوزدهمين خط دوصدمي يا سي و هشت صدم بر هر رو خط كش منطبق است.
در ساده ترين حالت ابتدا ميلي متر را از خط كش ثابت با توجه به عدد صفر روي خط كش متحرك بخوانيد و اگر كمي بيشتر بود با هر خطي كه در ادامه بر هر رو خط كش منطبق مي شود اعشار آنرا بخوانيد. در كوليس هاي 0.1 و 0.05 نيز روش كار همينگونه است فقط تقسيمات روي خط كش متحرك بجاي 50 خط 10 يا 20 خط مساوي است.
فروشگاه اينترنتي ابزار ماركت افتخار دارد براي بررسي، مقايسه و خريد انواع كوليس با ارايه برند هاي مختلف و با كيفيت مانند انواع كوليس ميتوتويو، اينسايز، ال جي، آكاد و ديگر برند ها بستري ايجاد نمايد تا شما عزيزان به راحتي بتوانيد با توجه به اطلاعات كافي بهترين كوليس مناسب كار خودتان را با كمترين قيمت ممكن تهيه نماييد و هر جاي ايران كه تمايل داشته باشد آنرا با روش هاي مختلف تحويل بگيريد. خريد كوليس نياز به بررسي كيفيت و اصالت و نيز قيمت مناسب دارد كه فروشگاه اينترنتي ابزار ماركت اين شرايط را براي شما همراهان عزيز فراهم نموده است.
برچسب: ،